Zwolnienie podmiotowe z VAT przysługuje przedsiębiorcom z uwagi na określony ustawowo limit obrotów. Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą, u którego wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł, podlega zwolnieniu z VAT – art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Warto zaznaczyć, że w dniu 5 października 2021 r. została wydana decyzja wykonawcza Rady (UE) 2021/1780 zmieniająca decyzję 2009/790/WE upoważniającą Rzeczpospolitą Polską do stosowania środka stanowiącego odstępstwo od art. 287 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Mocą tej decyzji polski limit zwolnienia z VAT (200.000 zł wartości sprzedaży) może być stosowany do końca 2024 r.

Ministerstwo Finansów nie przewiduje podwyższenia limitu uprawniającego do korzystania ze zwolnienia z VAT do końca 2024 r. Poinformował o tym Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów w odpowiedzi z dnia 7 grudnia 2022 r. na interpelację poselską nr 37406, w której autor interpelacji zadał pytanie dotyczące prac Ministerstwa Finansów w zakresie zwiększenia kwoty limitu podmiotowego zwolnienia z VAT.

Do limitu zwolnienia z VAT nie wlicza się kwoty podatku, a także czynności wymienionych w art. 113 ust. 2 ustawy o VAT, tj.:

1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz WSTO, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju,
2. sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju,
3. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

• transakcji związanych z nieruchomościami,
• usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, pkt 12 i pkt 38-41,
• usług ubezpieczeniowych,

– jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych,

4. odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Rozpoczęcie działalności w trakcie roku

Zwolniona z VAT jest sprzedaż rozpoczynająca się w trakcie roku podatkowego, czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Zwolnienie obowiązuje jeżeli przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 200.000 zł. W celu wyliczenia wartości kwoty, która powoduje utratę prawa do zwolnienia podmiotowego, w sytuacji gdy przedsiębiorca rozpocznie działalność w trakcie roku podatkowego, należy zastosować następujący wzór:

Limit uprawniający do korzystania ze zwolnienia z VAT liczy się od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, a nie dopiero od dnia, w którym podatnik dokona pierwszej sprzedaży – w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku działalność.

Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność w trakcie roku muszą zwrócić uwagę na to, że przysługujący im limit jest niższy niż 200.000 zł. Jjego wysokość zależy od tego, w którym dniu w trakcie roku rozpoczęli działalność gospodarczą.

Ważne:

Ze zwolnienia z VAT nie mogą korzystać podatnicy dokonujący dostaw i świadczący usługi wymienione w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT. Są to

Ewidencja podatnika zwolnionego

Prowadzenie ewidencji jest niezbędne w celu ustalenia momentu, w którym wartość sprzedaży przekroczy kwotę uprawniającą podatnika do korzystania ze zwolnienia z VAT. Przedsiębiorcy są zobowiązani do prowadzenia ewidencji sprzedaży za każdy dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. Gdy przedsiębiorca nie prowadzi ewidencji sprzedaży lub prowadzi ją nierzetelnie, i na podstawie dokumentacji nie ma możliwości ustalenia wartości sprzedaży, organ podatkowy określi, w drodze oszacowania, wartość sprzedaży opodatkowanej i ustali od niej kwotę VAT należnego. Jeżeli nie można określić przedmiotu opodatkowania, kwotę ustala się przy zastosowaniu stawki 23%.

Gdy wartość sprzedaży zwolnionej z VAT przekroczy określony limit, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę (zasada ta dotyczy działalności rozpoczętej w trakcie roku podatkowego, dla której limit liczony jest proporcjonalnie). Jeżeli limit ten został przekroczony w danym dniu, to opodatkowaniu podlega cała kwota uzyskana w wyniku tej transakcji, którą przekroczono ten limit.

Wznowienie działalności gospodarczej

Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na zasadach określonych w ustawie – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221).

Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 5 września 2022 r., nr 0113-KDIPT1-1.4012.538.2022.1, wyjaśnił, że zawieszenie działalności gospodarczej samo w sobie nie stanowi zaprzestania jej wykonywania przez podatnika. Podatnik, który zawiesza prowadzenie działalności na pewien czas, nadal pozostaje podatnikiem VAT, z tym że w okresie zawieszenia wykonywania działalności nie prowadzi aktywnej działalności. Zgłoszenie zawieszenia działalności nie oznacza ustania bytu przedsiębiorcy, a jedynie przerwę w jej wykonywaniu. Po wznowieniu zawieszonej działalności podatnik nie jest uznany za podatnika rozpoczynającego działalność, lecz występuje jako podatnik ją kontynuujący. W związku z tym kwota limitu 200.000 zł dotyczy podatnika w pełnej wysokości, niezależnie od zawieszenia działalności w trakcie roku podatkowego, a następnie jej ponownego wznowienia (w kolejnych latach). Fakt zawieszenia działalności nie ma wpływu na zmniejszenie kwoty limitu uprawniającej do korzystania ze zwolnienia z VAT.