Ile wynosi podatek od darowizny? Kiedy się go płaci? Jak go uniknąć?

26 sierpnia 2025
podziel się na:
Autor: Gabriela Brzezińska

Darowizna od rodziców, dziadków czy nawet znajomego może być miłym prezentem, ale często pojawia się wtedy pytanie: czy od darowizny płaci się podatek? Konsekwencje nieznajomości przepisów mogą być kosztowne. Dowiedz się, kto płaci podatek od darowizny, od jakiej kwoty obowiązuje i – co najważniejsze – jak uniknąć zbędnych kosztów.

Czy płaci się podatek od darowizny?

Tak – co do zasady darowizna jest opodatkowana. Państwo traktuje ją jako przychód, który powinien zostać zgłoszony do urzędu skarbowego. Istnieją jednak liczne okoliczności pozwalające na zwolnienie z opodatkowania. Dokładne warunki zależą od wartości darowizny, stopnia pokrewieństwa oraz od tego, czy obdarowany dopełnił formalności wobec urzędu. Reguluje je Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn1.

Kto płaci podatek od darowizny – darczyńca czy obdarowany?

To obdarowany ponosi odpowiedzialność podatkową. Jeśli więc dostajesz darowiznę – to Twoim zadaniem jest sprawdzić, czy i ile wynosi podatek od darowizny, a także złożyć stosowne zgłoszenie do urzędu skarbowego. Weź pod uwagę, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego lub przekazania darowizny, jeśli umowa jest zawierana bez zachowania formy aktu notarialnego.

Od jakiej kwoty darowizny płaci się podatek?

To, od jakiej kwoty darowizny płaci się podatek, nie jest jednoznaczne. W zależności od grupy podatkowej, do jakiej należy obdarowany, obowiązują inne kwoty wolne od podatku. Przedstawia je poniższa tabela.

Grupa podatkowa Kwota zwolnienia Kto się zalicza
I grupa 36 120 zł Małżonek, wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierbowie, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa
II grupa 27 090 zł Zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry, wnuki brata), rodzeństwo rodziców (ciotki, wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (np. mąż wnuczki)
III grupa 5 733 zł Pozostali nabywcy darowizny

Jeżeli darowizna opiewa na kwotę wyższą od wymienionej dla danej grupy podatkowej, odbiorca musi uiścić podatek.

Uwaga! Liczy się nie tylko wartość danej darowizny. Jeśli łączna wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tego samego zbywcy (np. tytułem darowizny, nieodpłatnego zniesienia współwłasności) w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok, przekracza próg dla danej grupy podatkowej, trzeba zapłacić podatek.

Ponadto warto wiedzieć, że najbliższa rodzina, należąca do tzw. zerowej grupy podatkowej (grupa 0), może skorzystać z pełnego zwolnienia z podatku (bez ograniczeń kwotowych), pod warunkiem że zgłosi fakt otrzymania darowizny na formularzu SD-Z2 do naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Ile wynosi podatek od darowizny?

Podatek liczony jest od nadwyżki ponad kwotę wolną. Wysokość zależy od grupy podatkowej i rośnie wraz z wartością darowizny. Stawki podatkowe dla poszczególnych grup są określone przez rozporządzenie Ministra Finansów2 i kształtują się następująco:

  • grupa I: 3%, 5% lub 7%
  • grupa II: 7%, 9% lub 12%
  • grupa III: 12%, 16% lub 20%

Kolejne progi podatkowe osiągane są w zależności od wartości darowizny:

  • I próg (3%,7% lub 12%) do kwoty 11 833 zł;
  • II próg (5%, 9% lub 16%) od kwoty 11 833 zł do kwoty 23 665 zł;
  • III próg (7%, 12% lub 20%) powyżej kwoty 23 665 zł.

Przy czym wyższa stawka podatkowa obowiązuje tylko od nadwyżki przekraczającej dany próg. Najłatwiej można to zobrazować na przykładach.

  • Ile wynosi podatek od darowizny 100 tys. zł?

Jeśli to darowizna od najbliższej rodziny (grupa I), odliczasz kwotę wolną (36 120 zł), zostaje 63 880 zł. Podatek wynosi 946,60 zł i 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł, czyli: 946,60 zł + 2 815,05 zł = 3 761,65. 

W II grupie podatkowej kwota wolna wynosi 27 090 zł. Trzeba więc zapłacić podatek od kwoty 72 910 zł. Będzie on wynosił 1893,30 zł i 12% od nadwyżki ponad 23 665 zł, czyli: 1893,30 zł + 5 909,40 zł = 7 802,70 zł podatku. 

W III grupie podatkowej kwota wolna to jedynie 5 733 zł, czyli podstawa opodatkowania wyniesie 70 602 zł. Zapłacisz zatem 3313,20 zł i 20% od nadwyżki ponad 23 665 zł, czyli: 3313,20 zł + 14 120 zł = 17 433,60 zł.

  • Ile wynosi podatek od darowizny 200 tys. zł?

W przypadku I grupy podatkowej należny podatek wyniesie 10 761,65 zł, przy II grupie podatkowej 19 802,70 zł, a przy III grupie podatkowej 37 433,60 zł. Wszystkie te kwoty uwzględniają oczywiście kwotę wolną.

  • Ile wynosi podatek od darowizny 400 tys. zł?

W przypadku I grupy podatkowej należny podatek wyniesie 24 761,65 zł, przy II grupie podatkowej 43 802,70 zł, a przy III grupie podatkowej aż 77 433,60 zł, oczywiście z uwzględnieniem kwoty wolnej.

Darowizna w szczególnych przypadkach

Każda darowizna to indywidualny przypadek. To, czy trzeba zapłacić podatek oraz w jakiej wysokości, zależy od tego, co uzyskujesz, od kogo i ile to jest warte. Co warto wiedzieć o popularnych sytuacjach?

Jaki podatek od darowizny od rodziców?

Jeśli darczyńcą są rodzice, można skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku, które przysługuje dla tzw. zerowej grupy podatkowej. Trzeba jednak pamiętać, że wymaga to zgłoszenia darowiznę do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy. To najlepszy przykład na to, jak uniknąć podatku od darowizny.

Jaki podatek od darowizny od obcej osoby?

W przypadku darowizn od osób obcych (niespokrewnionych) obowiązują najwyższe stawki podatkowe, za to najniższe limity, a więc przepisy są najmniej korzystne dla obdarowywanych. Kwota wolna to tylko 5 733 zł, a stawki podatku sięgają nawet 20%. Jeśli więc dostajesz większą darowiznę od osoby niespokrewnionej, musisz liczyć się z wysokim obciążeniem.

Jaki podatek od darowizny mieszkania?

W przypadku przekazania nieruchomości obowiązuje ten sam mechanizm co przy gotówce – stawka podatku i kwota wolna zależą od tego, do jakiej grupy podatkowej należy darczyńca oraz od tego, jaka jest wartość nieruchomości. Co do zasady od darowizny mieszkania płaci się podatek, chyba że jest to darowizna od członka tzw. zerowej grupy podatkowej (np. rodziców, dzieci czy małżonka) i zostanie zgłoszona w terminie. Wtedy można uniknąć podatku całkowicie.

Sprawdź też: Najem kilku mieszkań a działalność gospodarcza – podatek od najmu

Jaki podatek od darowizny samochodu?

W przypadku darowizny samochodu również należy brać pod uwagę podatek. Jeżeli suma jego wartości oraz wartości pozostałych darowizn otrzymanych od tej samej osoby w ciągu 5 lat poprzedzających rok, w którym przekazano samochód nie przekracza kwoty wolnej dla danej grupy podatkowej, można skorzystać ze zwolnienia. W praktyce oznacza to, że z podatku są zwolnione darowizny samochodów o wartości do 36 120 zł w przypadku I grupy podatkowej, do 27 090 zł dla II grupy podatkowej i do 5 733 zł w przypadku III grupy podatkowej (o ile w ostatnich 5 latach nie otrzymano już od tej samej osoby innej darowizny).

Jak uniknąć podatku od darowizny?

Jest kilka prostych sposobów, które pozwalają zatrzymać pieniądze w kieszeni:

  • zgłoszenie darowizny w terminie – darowizna od najbliższej rodziny jest zwolniona z podatku, jeśli w ciągu 6 miesięcy wypełnisz druk SD-Z2 i złożysz go w swoim urzędzie skarbowym;
  • korzystanie z kwot wolnych – jeśli darowizny mieszczą się w kwocie wolnej dla danej grupy podatkowej, również nie trzeba płacić podatku; trzeba jedynie brać pod uwagę 5 ostatnich lat – otrzymane w tym okresie darowizny od tej samej osoby wliczają się do limitu;
  • korzystanie ze zwolnień przedmiotowych – dla niektórych typów darowizn obowiązują zwolnienia przedmiotowe z podatku; są one określone w Art. 4 Ustawy o podatku od spadków i darowizn3.

Pamiętaj – jeśli otrzymana przez Ciebie darowizna przekracza limit kwotowy zwolnienia od podatku, koniecznie ją zgłoś i legalnie rozlicz. Dzięki temu zapłacisz podatek tylko od nadwyżki ponad kwotę wolną. W przeciwnym razie może być zastosowana sankcyjna stawka podatku – nawet 20% całej wartości darowizny.

Jaki podatek od darowizny – podsumowanie

Przyjmując darowiznę, należy mieć na uwadze podatek, choć nie zawsze trzeba go płacić. Wszystko zależy od kwoty, stopnia pokrewieństwa i tego, czy zgłosisz darowiznę w urzędzie skarbowym. Warto zapamiętać, że obowiązek rozliczenia podatku zawsze spoczywa na obdarowanym. Niezwykle ważne jest też to, że najbliżsi krewni (należący do tzw. zerowej grupy podatkowej) mogą przekazywać sobie darowizny bez podatku – ale tylko pod warunkiem, że obdarowany zgłosi fakt otrzymania dóbr materialnych w urzędzie skarbowym. Stawki podatku od darowizny obowiązujące po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku dla danej grupy podatkowej (I,  II lub III) wynoszą od 3% do nawet 20%.

Znajomość przepisów to najlepszy sposób na oszczędności. Przy dużych darowiznach warto rozważyć pomoc doradcy podatkowego lub księgowego, aby nie ryzykować niepotrzebnych kosztów i błędów w rozliczeniu.

Źródła

Skontaktuj się z nami, aby zapewnić sobie wsparcie księgowe na co dzień.

Zadzwoń: +48 784 955 666 lub napisz: kontakt@dwaplusjeden.com