Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą zazwyczaj muszą opłacać składki na ubezpieczenie społeczne oparte na ustalonej przez ZUS podstawie. Istnieją jednak wyjątki, takie jak ulga na start czy preferencyjne składki, które są przeznaczone dla nowych przedsiębiorców.

    I. Podstawowe informacje o składkach ZUS

 1. Ulga na start
Przez pierwsze sześć miesięcy od założenia działalności przedsiębiorca może korzystać z ulgi na start, która zwalnia go ze składek na ubezpieczenie społeczne. W tym okresie przedsiębiorca płaci jedynie składkę zdrowotną.

 2. Preferencyjne składki ZUS
Po okresie ulgi na start przedsiębiorca może skorzystać z preferencyjnych składek przez kolejne 24 miesiące. Podstawą wymiaru preferencyjnych składek jest 30% minimalnego wynagrodzenia.

 3. Pełne składki ZUS
Po zakończeniu okresu preferencyjnych składek, przedsiębiorca przechodzi na pełne składki, które są liczone na podstawie 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. W 2024 roku (jeśli nic się nie zmieni), wysokość składek będzie prawdopodobnie ponownie określona przez ZUS.

    II. Składka zdrowotna

Od 2022 roku składka zdrowotna dla przedsiębiorców jest liczona na podstawie rzeczywistego dochodu i zależy od formy opodatkowania:

– Skala podatkowa: 9% od dochodu.
– Podatek liniowy: 4,9% od dochodu.
– Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych: składka zdrowotna zależy od przychodu i jest ustalona na podstawie progów przychodowych.

W przeciwieństwie do poprzednich lat, składka zdrowotna nie podlega odliczeniu od podatku, co zwiększa obciążenie podatkowe dla przedsiębiorców.

Na rok 2024 i 2025 konkretne kwoty składek mogą być inne ze względu na zmiany w minimalnym wynagrodzeniu oraz prognozowanym przeciętnym wynagrodzeniu.

    III. Zasady obliczania składek ZUS

Zasady obliczania składek ZUS w Polsce w 2024 r. są kontynuacją systemu uregulowanego przez przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i mogą uwzględniać zmiany wprowadzone przez ustawodawcę. Oto najważniejsze informacje dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne w 2024 r.:

 1. Podstawa wymiaru składek

– Podstawę wymiaru składek dla przedsiębiorców opłacających składki w ramach standardowych zasad (bez preferencji) ustala się w odniesieniu do prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok.
– W 2024 r. prognozowane przeciętne wynagrodzenie wynosi 7 794 zł.
– Minimalna podstawa wymiaru składek dla przedsiębiorców wynosi 60% przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia, czyli 4 676,40 zł.

2. Przedsiębiorcy opłacający pełne składki:

Cały rok 2024: Minimalna podstawa wynosi 4 694,40 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, które w 2024 r. wynosi 7 824 zł).

Od tej podstawy naliczane są składki na ubezpieczenia społeczne.

 2. Składki społeczne na zasadach ogólnych

Składki na ubezpieczenia społeczne oblicza się jako procent podstawy wymiaru:

* Stawka wypadkowa może różnić się w zależności od rodzaju działalności.

 3. Składka na ubezpieczenie zdrowotne
– Od 2022 r. składka zdrowotna dla przedsiębiorców na skali podatkowej i liniowym PIT zależy od dochodu:
– Skala podatkowa: 9% dochodu (nie mniej niż minimalna składka).
– Podatek liniowy: 4,9% dochodu (również z minimalnym progiem).
– Minimalna składka zdrowotna w 2024 r. wynosi 9% minimalnego wynagrodzenia, czyli:
– Minimalne wynagrodzenie od stycznia 2024 r. wynosi 4 242 zł.
– Minimalna składka zdrowotna: 381,78 zł.

 4. Ulgi w składkach ZUS

a) Preferencyjny ZUS (Ulga na start, ZUS preferencyjny)
– Przez pierwsze 6 miesięcy działalności można opłacać wyłącznie składkę zdrowotną (**Ulga na start**).
– Po okresie Ulgi na start przez kolejne 24 miesiące podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia:
– Minimalne wynagrodzenie w 2024 r.: 4 242 zł
– Podstawa wymiaru składek preferencyjnych: 1 272,60 zł
– Przykładowe składki:
– Emerytalne: 248,42 zł
– Rentowe: 101,81 zł
– Wypadkowe: 21,24 zł
– Chorobowe (dobrowolne): 31,69 zł

b) Mały ZUS Plus
– Podstawa zależy od dochodu z działalności gospodarczej z poprzedniego roku, z ograniczeniem do przedziału 30%-60% przeciętnego wynagrodzenia.

5. Fundusz Pracy
– Składka na Fundusz Pracy wynosi 2,45% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
– Przedsiębiorcy korzystający z preferencyjnych składek nie muszą jej opłacać.

Przykładowa kalkulacja dla przedsiębiorcy w 2024 r. (bez ulg)

Zakładając standardową podstawę (4 676,40 zł):
– Składki społeczne: 1 364,42 zł
– Składka zdrowotna (minimalna): 381,78 zł
– Razem (bez chorobowego): 1 746,20 zł

Jeśli masz dodatkowe pytania lub chcesz szczegółową kalkulację dla innego przypadku, daj znać! 😊