W 2020 r. została wprowadzona zasada podawania przez przedsiębiorców numeru NIP na paragonie fiskalnym. Taki paragon uprawni bowiem do późniejszego wystawienia faktury. Tegoroczne zmiany wprowadziły też chaos w zakresie ujmowania w rejestrach VAT raportów fiskalnych, których wartość nie przekracza 450 zł oraz wystawiania do nich zwykłych faktur.

Faktury uproszczone

Faktury uproszczone to dokumenty wystawiane w sytuacji, gdy cała kwota należności nie przekracza 450 zł albo 100 euro.

Faktura uproszczona może nie zawierać imienia i nazwiska lub nazwy nabywcy towarów lub usług oraz jego adresu, a także następujących danych:

• miara i ilość dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
• cena jednostkowa towaru lub usługi bez kwoty podatku (cena jednostkowa netto),
• wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto),
• stawka podatku,
• suma wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami VAT i sprzedaż zwolnioną od podatku,
• kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku,

pod warunkiem, że zawiera dane pozwalające określić dla poszczególnych stawek VAT kwotę podatku. Wynika to z art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy o VAT.

Faktury uproszczone na takich samych zasadach jak zwykłe faktury uprawniają nabywcę do odliczenia wykazanego w nich VAT.

Paragon fiskalny

Jak wynika z tych przepisów dane, które musi zawierać paragon fiskalny, są zbliżone do tych, które powinny znaleźć się na fakturze uproszczonej. Paragon powinien, na żądanie nabywcy zawierać jego NIP. W związku z tym, na każde żądanie klienta sprzedawca powinien umieścić NIP nabywcy na paragonie fiskalnym.

Faktura do paragonu

Od początku roku 2020 zmieniły się zasady wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż dla podatników VAT, która wcześniej została zaewidencjonowana na kasie fiskalnej. W takich przypadkach wystawienie faktury zależy od zamieszczenia na paragonie NIP nabywcy. Sprzedawca wystawi fakturę dla nabywcy, który posługuje się NIP, tylko wtedy, gdy ten numer będzie znajdować się na paragonie dokumentującym tę sprzedaż.

Jeżeli sprzedawca zamieści na paragonie NIP nabywcy, a wartość transakcji nie przekroczy kwoty 450 zł lub 100 euro, to paragon taki można uznać za fakturę uproszczoną.

Na stronie Ministerstwa Finansów (https://www.gov.pl) wyjaśniono, że paragon do kwoty 450 zł brutto (100 euro) z NIP nabywcy stanowi fakturę uproszczoną. Faktura uproszczona jest traktowana jak zwykła faktura, która zawiera pełne dane nabywcy.

Na podstawie faktury uproszczonej przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego oraz zaliczyć wydatek do kosztów uzyskania przychodów. Gdy przedsiębiorca dokonuje zakupu i chce otrzymać fakturę, musi:

• przy paragonie do kwoty 450 zł brutto (100 euro) – podać swój NIP przed zakończeniem sprzedaży na kasie fiskalnej. Otrzyma wówczas fakturę wystawioną w formie uproszczonej (czyli paragon z NIP), traktowaną jak zwykła faktura,
• przy paragonie powyżej kwoty 450 zł brutto (100 euro) – podać swój NIP przed zakończeniem sprzedaży na kasie fiskalnej. Na podstawie takiego paragonu z NIP będzie mógł wystąpić do sprzedawcy o wystawienie faktury.

Podatnicy mają wątpliwości, czy wszystkie paragony z NIP na kwotę nieprzekraczającą 450 zł (100 euro) należy automatycznie uznawać za faktury uproszczone, do których nie należy już wystawiać „zwykłych” faktur. W przypadku gdyby uznać każdy paragon z NIP, do kwoty 450 zł, za fakturę uproszczoną, to sprzedawca powinien każdy paragon odrębnie wykazać w JPK_VAT i w zasadzie nie będzie miał możliwości wystawienia zwykłej faktury. Gdyby to zrobił, to można by oskarżyć go o wystawienie dwóch faktur dokumentujących tę samą transakcję ryzyko i art. 108 ustawy o VAT, który brzmi:

ust. 2 W przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

ust. 2 Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, w przypadku gdy podatnik wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku wyższą od kwoty podatku należnego.

Więcej o numerze NIP na paragonie, w artykule:

Faktura do paragonu bez NIP w 2020r.

Warty uwagi jest wyrok NSA z dnia 27 października 2016 r., sygn. akt I FSK 431/15:

Sąd uznał, że obowiązek umieszczania NIP na paragonach na żądanie nabywcy wynika wprost z literalnego brzmienia przepisu w sprawie kas i to niezależnie od wartości dokonywanej sprzedaży. Utożsamianie paragonu zawierającego NIP z fakturą uproszczoną nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach dotyczących VAT, bowiem faktura (w tym również faktura uproszczona) i paragon fiskalny to dwa różne dokumenty uregulowane na podstawie odrębnych aktów prawnych.

Sąd uznał, że sprzedawca ma obowiązek wydać nabywcy paragon fiskalny zawierający jego NIP w każdej sytuacji, gdy nabywca tego zażąda, niezależnie od wartości sprzedaży. Nabywca może żądać zarówno wystawienia pełnej faktury, jak i wydania paragonu z NIP. To nabywca decyduje bowiem, czy chce otrzymać fakturę VAT, czy paragon fiskalny. Sprzedawca nie ma zaś prawa odmówić ich wystawienia, ani wydać innego dokumentu, niż żąda nabywca.

Pomimo tego, że stanowisko zaprezentowane w tym wyroku dotyczyło stanu prawnego obowiązującego w 2013 r., to  zdaniem wielu jest ono nadal aktualne. Przepisy dotyczące sporządzania faktur uproszczonych nie uległy zmianie od 1 stycznia 2020 r. Tak więc uważam, że w dalszym ciągu to nabywca powinien decydować czy paragon fiskalny z NIP (do kwoty 450 zł) potraktuje jak fakturę uproszczoną, czy zażąda, aby sprzedawca wystawił mu zwykłą fakturę.

Ministerstwo Finansów nie przestawiło jeszcze jednoznacznego swojego stanowiska w tej sprawie. Tym samym nie wiadomo, jak do zwykłych faktur sporządzonych do paragonów z NIP nabywcy (do kwoty 450 zł) będą podchodziły organy podatkowe.

Resort finansów wskazuje, że nabywca posiadając paragon fiskalny zawierający NIP i na wartość nieprzekraczającą 450 zł, nie musi występować o zwykłą fakturę. Brak jednak wyjaśnienia, czy taki nabywca jest uprawniony do żądania wystawienia faktury zwykłej i czy sprzedawca dla takiego paragonu fakturę może w ogóle wystawić, skoro już ten paragon jest fakturą.

Określony sposób postępowania wydaje się zawierać komunikat z dnia 03.01.2020 pt. „Nowe zasady wystawiania faktur do paragonów”, w którym czytamy, że jeżeli klient „(…) kupuje jako podatnik i chce otrzymać fakturę VAT musi:

• przy paragonie do kwoty 450 zł brutto (100 euro) – podać swój NIP przed zakończeniem sprzedaży na kasie fiskalnej. Otrzyma wtedy fakturę wystawioną w formie uproszczonej (czyli paragon z NIP), traktowaną jak zwykła faktura,
• przy paragonie powyżej kwoty 450 zł brutto (100 euro) – podać swój NIP przed zakończeniem sprzedaży na kasie fiskalnej. Na podstawie takiego paragonu z NIP będzie mógł wystąpić do sprzedawcy o wystawienie faktury.

(…)”

Można by przypuszczać, że resort finansów zmierza ku temu, aby paragony do kwoty 450 zł w pełni zastąpiły faktury. Jednak takie rozwiązanie może skomplikować rozliczenia podatkowe oraz zwiększać ich koszty i to nie tylko po stronie sprzedawców ale także nabywców. Praktyką, np. w branży gastronomicznej jest bieżące dokonywanie zakupów w sklepach spożywczych na podstawie paragonów, do których następnie na koniec miesiąca wystawiana jest jedna zbiorowa faktura. Dzięki temu zamiast kilkunastu, a często nawet kilkudziesięciu dowodów księgowych jest tylko jeden, co znacznie ogranicza koszty obsługi księgowej. Przyjęcie podejścia resortu finansów sprowadza się natomiast do tego, iż konieczne będzie odrębne ewidencjonowanie każdego takiego paragonu jako faktury.

Faktury uproszczonej nie można wystawiać przy transakcjach:

• sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju i sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju,
• sprzedaży, dla której nie jest na fakturze podawany numer, za pomocą którego nabywca towarów i usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi,
• WDT
• dostawy towarów i świadczenia usług, których miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika.

2020-02-17

Sprawdź szkolenia dla Księgowych i Przedsiębiorców:

https://dwaplusjeden.com/kursy-i-szkolenia/zmiany-w-vat/