Zaloguj się do
Faktura wystawiona, towar dostarczony, a pieniędzy jak nie było, tak nie ma. Brzmi znajomo? Co gorsza, do tego musisz zapłacić podatek, mimo że pieniądze masz tylko „na papierze”. W takiej sytuacji ulga na złe długi to jedno z narzędzi, które może choć częściowo uratować sytuację. Zanim jednak sięgniesz po to rozwiązanie, warto dobrze zrozumieć, czym dokładnie jest ta ulga, kiedy dokładnie można z niej skorzystać i w jaki sposób to zrobić krok po kroku.
Ulga na złe długi to mechanizm przewidziany przez ustawodawcę, który pozwala podatnikowi skorygować VAT należny, w sytuacji gdy kontrahent nie zapłacił faktury.
Innymi słowy: jeżeli sprzedałeś towar lub usługę, wystawiłeś fakturę, odprowadziłeś od niej VAT do urzędu, ale mimo to nabywca nie zapłacił – masz prawo odzyskać ten podatek.
To trochę tak, jakby ktoś podał ci pomocną dłoń w chwili, gdy druga strona nie dotrzymuje umowy. Oczywiście, nie odzyskasz całej kwoty – klient dalej pozostaje dłużnikiem – niemniej jednak, przynajmniej dostaniesz zwrot nadpłaconego podatku, co może znacząco podreperować sytuację finansową Twojej firmy.
Warto też wiedzieć, że ulga na złe długi obowiązuje w VAT, CIT i PIT na bardzo zbliżonych zasadach.
Ustawodawca precyzyjnie określił warunki, które podatnik musi spełnić, aby móc zastosować ulgę na złe długi. Odzyskanie nadpłaconego podatku zależy więc w znacznej mierze od tego, czy starannie monitorujesz faktury i płatności.
Nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, gdy należność:
w terminie 90 dni od dnia upływu terminu płatności, określonego w umowie lub na fakturze.
Podatnik może skorzystać z ulgi na złe długi w VAT również w przypadku częściowo niezapłaconych faktur, pod warunkiem że uprawdopodobni nieściągalność tej należności zgodnie z powyższymi zasadami.
Warunki zastosowania ulgi na złe długi w VAT u sprzedawcy, gdy dłużnikiem jest firma |
| Wierzytelność dotyczy transakcji sprzedaży (także zagranicznej) towarów lub usług, której miejsce opodatkowania podatkiem VAT występuje na terytorium RP. |
| Sprzedawcą jest polski podatnik, a więc podatnik z siedzibą na terytorium RP, a dłużnikiem konsument lub podatnik prowadzący działalność z miejscem zamieszkania, siedzibą firmy na terytorium RP albo poza terytorium RP. |
| Dłużnik nie uregulował ani nie zbył wierzytelności w żadnej formie w ciągu 90 dni od upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. |
| Sprzedawca (wierzyciel) jest czynnym podatnikiem VAT na dzień poprzedzający dzień złożenia ewidencji i deklaracji podatkowej JPK_V7X, w której dokonuje korekty in minus podstawy opodatkowania i podatku VAT z tytułu ulgi na złe długi. |
| Od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 3 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona. |
W przypadku, gdy dłużnik nie jest czynnym podatnikiem VAT – czyli jest podatnikiem zwolnionym z VAT lub konsumentem – możliwość skorzystania z ulgi na złe długi w VAT istnieje, pod warunkiem spełnienia jednego z następujących kryteriów:
Uwaga: Skorzystanie z ulgi na złe długi nie wymaga informowania dłużnika o dokonaniu korekty.
Sama ulga nie działa automatycznie – musisz wykonać kilka konkretnych kroków, a każdy z nich ma znaczenie. W pierwszej kolejności upewnij się, czy spełniasz wszystkie wymienione wyżej warunki.
Pierwszy ruch to złożenie korekty deklaracji VAT za okres, w którym wykazano pierwotną sprzedaż. Obniżasz kwotę VAT należnego o tę, która odpowiada niezapłaconej fakturze. Korekty dokonuje się w pliku JPK_V7. Każdą fakturę musisz wpisać osobno do części ewidencyjnej JPK_V7. O fakcie skorzystania z ulgi na złe długi nie trzeba informować dłużnika, choć można to zrobić – czasami takie powiadomienie motywuje do szybszej spłaty faktury.
Ulga na złe długi ma też swoje konsekwencje po stronie dłużnika. Musi on zwiększyć swój podatek należny w okresie, w którym upływa 90 dni od terminu płatności. Jeśli tego nie zrobi – naraża się na sankcje. Korektę należy wykazać w pliku JPK_V7 składanym za okres, w którym upływa wspomniany termin.
Nie ma obowiązku informowania dłużnika o skorzystaniu z ulgi na złe długi w VAT.
Ułatwiony dostęp do tej ulgi prawdopodobnie przełoży się na większą liczbę korekt po stronie wierzycieli (sprzedawców). Jeśli jednak wierzyciel dokona korekty z tytułu ulgi, a dłużnik jej nie uwzględni w swoich rozliczeniach, może to wzbudzić zainteresowanie organów podatkowych i skutkować wszczęciem postępowania kontrolnego wobec dłużnika.
W praktyce oznacza to, że dłużnik nie opłacił faktury i dodatkowo fiskus go jeszcze „ukłuje” Dlatego wielu przedsiębiorców, chcąc uniknąć podwójnej straty, decyduje się na choćby częściową spłatę długu przed upływem wspomnianych 90 dni. Co więcej, od 1 października 2021 r. ten obowiązek dotyczy też firm, które są w trakcie restrukturyzacji, postępowania upadłościowego lub likwidacji.
| Jeżeli termin płatności określony na fakturze lub w umowie przypada na dzień ustawowo wolny od pracy (np. sobotę, niedzielę lub święto), to liczenie 90 dni nie ulega przesunięciu na najbliższy dzień roboczy. W tym przypadku nie mają zastosowania przepisy Ordynacji Podatkowej dotyczące zasad przesuwania terminów. Oznacza to, że 90-dniowy okres, istotny dla ustalenia daty korekty w ramach ulgi na złe długi w VAT, liczy się od pierwotnego terminu płatności, niezależnie od tego, czy przypadał on w dzień wolny. |
Większość przedsiębiorców kojarzy ulgę na złe długi z VAT. Jednak podobne zasady obowiązują również w PIT i CIT. Jeśli kontrahent nie zapłaci faktury, przedsiębiorca może skorygować przychód. Nie musi uwzględniać tej kwoty w rozliczeniu lub może obniżyć dochód do opodatkowania – o ile wcześniej ujął tę należność jako przychód. Dzięki temu łatwiej ograniczyć zobowiązania podatkowe, gdy kontrahent zalega z płatnością. Ulga na złe długi w podatkach dochodowych dotyczy transakcji handlowych z terminem płatności po 31 grudnia 2019 roku.
Ulga na złe długi w podatku dochodowym (PIT i CIT) może zostać zastosowana przez sprzedawcę (wierzyciela) tylko wówczas, gdy spełnione są łącznie wszystkie poniższe warunki:
Dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego:
Od daty wystawienia faktury (rachunku) lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność:
Transakcja handlowa musi być zawarta:
| ⚠️ Jeśli chociaż jeden z powyższych warunków nie zostanie spełniony, ulga na złe długi nie może zostać zastosowana przez sprzedawcę. |
Obowiązki sprzedawcy i nabywcy – ulga na złe długi
Po stronie sprzedawcy:
Ulga może być ujęta w zeznaniu rocznym, jeśli do dnia jego złożenia:
Po stronie nabywcy:
Ulga musi zostać ujęta w zeznaniu rocznym na analogicznych zasadach, tj. gdy:
W przypadku, gdy płatność zostanie uregulowana lub wierzytelność zostanie zbyta, podatnicy mają obowiązek dokonania odpowiednich korekt:
Sprzedawca (wierzyciel) powinien:
Nabywca (dłużnik) powinien:
Korekty dokonuje się za rok podatkowy, w którym nastąpiło uregulowanie lub zbycie wierzytelności.
W przypadku podatników rozliczających się na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ulga na złe długi w CIT wykazywana jest w deklaracji CIT-8.
Wartość nieuregulowanych wierzytelności lub zobowiązań, które wpływają na:
Zgodnie z:
jeśli kwota ulgi na złe długi, o którą podatnik chce pomniejszyć podstawę opodatkowania, przekracza jej wartość, to nadwyżkę można odliczyć w kolejnych latach podatkowych, jednak:
Jeśli natomiast wartość straty jest niższa niż kwota zmniejszająca, nieskompensowana różnica zwiększa podstawę opodatkowania.
Warto pamiętać, że wierzytelności odliczane w ramach ulgi na złe długi nie mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.
Jeśli obowiązek zastosowania ulgi powstanie po likwidacji działalności, zmianie formy opodatkowania, lub – w przypadku PIT – po zmianie zasad ustalania dochodu w działach specjalnych produkcji rolnej, to:
Zmniejszenia podstawy opodatkowania lub straty dokonuje się w:
Ulga na złe długi nie dotyczy transakcji między podmiotami powiązanymi – kapitałowo lub osobowo.
Wyrok TSUE z 15 października 2020 r. (C-335/19) potwierdził, że dłużnik nie musi być czynnym podatnikiem VAT. To oznacza, że z ulgi można skorzystać także wobec konsumentów.
Korekty należy ująć w zeznaniu rocznym lub w zaliczkach na podatek dochodowy – zależnie od tego, kiedy mija 90 dni od terminu płatności.
Choć może się to wydawać skomplikowane, dobrze wdrożona ulga na złe długi pomaga ograniczyć straty i poprawić płynność finansową firmy.
Ulga na złe długi jest bardzo przydatnym narzędziem dla przedsiębiorców. Może pozytywnie wpływać na zachowanie płynności finansowej. W czasach, w których odroczone płatności są regułą. Gdy opóźnienia zdarzają się dość często, jest to ukłon w stronę firm. Szczególnie dla tych, u których brak płatności może oznaczać trudności ze spięciem budżetu.
Jeśli prowadzisz firmę i często wystawiasz faktury z długim terminem płatności, warto uwzględnić ulgę na złe długi w strategii zarządzania ryzykiem. Owszem, jej zastosowanie może być czasochłonne. Dlatego najlepiej powierzyć to ekspertom. Korzystając z profesjonalnej obsługi księgowej, nie musisz się martwić formalnościami. Co więcej, zadbamy o terminowe rozliczenie ulgi na złe długi w podatku dochodowym w Twoim imieniu. Sprawdź naszą ofertę i wybierz pakiet dopasowany do potrzeb Twojej firmy. Z nami ograniczysz ryzyko związane z przeterminowanymi płatnościami i zyskasz większy spokój w biznesie.
Zachęcamy też do lektury opracowania rządowego „Jak zapobiegać zatorom płatniczym” https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00157
Masz pytania lub potrzebujesz porady? Chętnie porozmawiamy!
Zadzwoń: +48 784 955 666 lub napisz: kontakt@dwaplusjeden.com.
Do usłyszenia!
