– odsetki za nieterminowe płatności –

Od 1 stycznia 2020 r. weszła znowelizowana ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych ma zwalczać zatory płatnicze i zapobiegać ustalaniu w umowach nadmiernie wydłużonych terminów zapłaty.

Ustawa wprowadza obowiązujący 60-dniowy termin płatności w stosunku do transakcji asymetrycznych czyli takich gdzie wierzycielem jest jednostka MŚP, a dłużnikiem duży przedsiębiorca. Na podatkowe grupy kapitałowe i największe podmioty został nałożony nowy obowiązek corocznego przedłożenia sprawozdania o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Zatory płatnicze problemem przedsiębiorców

Nowe  przepisy mają na celu polepszenie sytuacji mikro, małych i średnich firm. Wydłużonych terminy płatności oraz nierzetelna zapłata należności prowadzi do powstawania zatorów płatniczych a tym samym do ponoszenia dodatkowych kosztów prowadzenia działalności związanych z przeterminowanymi należnościami, osłabienia inwestycji czy wzrostu cen.

Nowe terminy zapłaty w transakcjach handlowych

Zmienione przepisy przewidują rozróżnienie w zakresie terminów płatności, które są uzależnione od tego czy transakcja ma charakter symetryczny czy też asymetryczny.

Ustawa w zakresie ustalenia skali przedsiębiorstwa odwołuje się do definicji zawartych w załączniku I rozporządzenia Komisji UE nr 651/2014, zgodnie z którymi:

• mikroprzedsiębiorstwo – to przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 10 pracowników i którego roczny obrót lub suma bilansowa nie przekracza 2 mln EUR,
• małe przedsiębiorstwo – to przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 50 pracowników i którego roczny obrót lub suma bilansowa nie przekracza 10 mln EUR,
• średnie przedsiębiorstwo – to przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników i których obrót nie przekracza 50 mln EUR lub roczna suma bilansowa nie przekracza 43 mln EUR.
• duże przedsiębiorstwo – to przedsiębiorstwa inne niż wskazane w pkt. 1-3 powyżej.

Transakcja symetryczna

– wierzycielem i dłużnikiem są dwie jednostki MŚP, dwóch dużych przedsiębiorców lub dłużnikiem jest MŚP, a wierzycielem duży przedsiębiorca

– podstawowym terminem zapłaty jest termin 60-dniowy, który może być zmodyfikowany pod warunkiem, że strony w umowie wyraźnie ustalą inny termin i ustalenie to nie jest rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela

Transakcja asymetryczna

– wierzycielem jest jednostka MŚP, a dłużnikiem duży przedsiębiorca

– termin zapłaty określony w umowie nie może przekroczyć 60 dni, od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usług

W oparciu o znowelizowane przepisy wierzyciel w pewnych sytuacjach może odstąpić od umowy albo wypowiedzieć umowę, jeżeli termin zapłaty określony w umowie przekracza 120 dni liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi.

Odrębne od przedstawionych powyżej zasady dotyczą terminów zapłaty w transakcjach handlowych w sytuacji gdy dłużnikiem jest podmiot publiczny.

Sprawozdanie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych

Na największych podatników nałożony został nowy obowiązek sprawozdawczy. Do 31 stycznia każdego roku są zobowiązani do przedkładania sprawozdania o stosowanych przez te podmioty w poprzednim roku kalendarzowym terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Przedsiębiorcami zobowiązanymi do przekazywania corocznego sprawozdania są:

1. podatkowe grupy kapitałowe (bez względu na wysokość osiągniętych przychodów),

2. podatnicy inni niż podatkowe grupy kapitałowe, u których wartość przychodu uzyskana w roku podatkowym przekroczyła równowartość 50 mln euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP w ostatnim dniu roboczym roku kalendarzowego.

Obowiązek sporządzenia pierwszego sprawozdania obejmuje 2020 r. Termin jego złożenia upływa z końcem stycznia 2021 r.

Wyższe odsetki za opóźnienie

Z podwyższenie zostały podwyższone stawki odsetki. Zmiana nie dotyczy sytuacji, gdy dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym. Od 1 stycznia 2020 r. obowiązywać będzie stopa referencyjna NBP + 10 pp. Przy obecnej stopie referencyjnej odsetki wynosić będą 11,5%,  co oznacza wzrost o 2% w stosunku do roku 2019 r. Nowe stawki znajdą zastosowanie dla transakcji, których termin płatności przypada na dzień 1 stycznia 2020 r. lub później.

Znowelizowane przepisy wprowadzają nowe reguły określania maksymalnych terminów zapłaty w transakcjach b2b i są odpowiedzią na jeden z najczęściej wskazywanych przez przedsiębiorców problemów związanych z prowadzeniem przez nich działalności. Przepisy pomogą zniwelować niekorzystną pozycję  rynkową mikro, małych i średnich firm, co może korzystnie wpłynąć na rozwój polskiej gospodarki.

Rekompensata za koszty odzyskania należności

Art. 10 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych wskazuje na prawo wierzyciela do rekompensaty za koszty odzyskiwania należności. Rekompensata przysługuje bez wezwania od dnia nabycia prawa do odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych.

Do końca 2019 r. rekompensata ta wynosi 40 EUR. Z początkiem 2020 r. kwota rekompensaty zależna jest od wartości odzyskiwanej należności:

• 40 EUR – gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5 000 zł,
• 70 EUR – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa niż 5 000 zł ale niższa niż 50 000 zł,
• 100 EUR – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest równa lub wyższa 50 000 zł.

Roszczenie o rekompensatę nie może być zbyte przez wierzyciela.

Zakaz nadmiernego opóźniania się

Nowością w ustawie o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych jest zakaz nadmiernego opóźniania się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Zakaz ten dotyczy podmiotów, niebędących podmiotami publicznymi:

• przedsiębiorców w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców i podmiotów prowadzących działalność w rozumieniu art. 6 ust. 1 Prawa przedsiębiorców (np. rolników wynajmujących pokoje),
• osób wykonujących wolny zawód,
• oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, przedsiębiorców z państw UE, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu – stron umowy o Europejskim Obszarze gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej,
• podmiotów, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych (np. jednostki sektora finansów publicznych).

Nadmierne opóźnianie ma miejsce wtedy, kiedy suma wartości świadczeń pieniężnych niespełnionych lub spełnionych po ustalonym terminie w okresie trzech kolejnych miesięcy przez wskazany wyżej podmiot wynosi co najmniej 2 000 000 zł.

Faktura do paragonu bez NIP w 2020r.

To czy dany podmiot nadmiernie opóźnia się ze spełnieniem świadczeń pieniężnych ustalane jest przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Postępowanie prowadzone jest z urzędu np. na podstawie danych uzyskanych z Krajowej Informacji Skarbowej czy też na podstawie otrzymanego zgłoszenia. Elementem takiego postępowania może być np. kontrola prowadzona przez pracownika UOKiK lub Inspekcji Handlowej.

W sytuacji nadmiernego opóźniania się Prezes UOKiK nakłada na podmiot administracyjną karę pieniężną. Jej wysokość jest uzależniona od wartości świadczeń pieniężnych spełnionych po terminie (niespełnionych), stawki odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych i okresu przez jaki podmiot spóźniał się ze świadczeniem pieniężnym.

Nałożona kara może być obniżona o 10%, 20%  lub też podwyższona o 50%. Podwyższenie kary będzie miało miejsce w przypadku stwierdzenia, iż podmiot ponownie opóźniania się ze spełnieniem świadczeń pieniężnych.

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych poza wskazanymi wyżej zmianami wprowadziła także inne rozwiązania mające na celu poprawę płynności finansowej, szczególnie małych podmiotów. Szereg zmian został wprowadzony do ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych, prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także kodeksu cywilnego.

– odsetki za nieterminowe płatności –

2020-02-13