Estoński CIT to dosyć popularne hasło w ostatnich czasach. Przepisy, na podstawie których został wprowadzony w Polsce CIT Estoński wzorowane są na rozwiązaniu estońskim. Przewidują jednak dużo ograniczeń i warunków do spełnienia, przez co wielu podatników nie korzysta z tej formy opodatkowania. Przepisy przyjęte w Estonii opierają się na prostocie i w związku z czym może z nich skorzystać większa liczba przedsiębiorców aniżeli w Polsce. Skorzystanie z przepisów o estońskim CIT jest całkowicie dobrowolne, a przedsiębiorcy w pierwszej kolejności powinni, czy rozwiązanie to w roku 2022 będzie korzystne dla spółki.
Estoński CIT, który również można nazywać ryczałtem od dochodów jest to forma podatku dochodowego od osób prawnych, różniąca się od tradycyjnych form momentem powstania obowiązku podatkowego. Tradycyjny model zakłada odprowadzenie miesięcznych zaliczek na CIT, a na koniec roku podatnik jest zobowiązany do złożenia rozliczenia rocznego.
Głównym założeniem estońskiego CIT jest brak płatności CIT tak długo, jak zysk pozostaje w przedsiębiorstwie i jest przeznaczony na inwestycje. W sytuacji, gdy przedsiębiorca zdecyduje się na wypłatę zysków akcjonariuszom lub udziałowcom, będzie musiał zapłacić CIT. Konieczność nieustannego inwestowania jest jedną z głównych wad tego rozwiązania.
Do roku 2021 wiele podmiotów nie mogło skorzystać z przepisów o estońskim CIT. Niezbędne było wypełnianie określonych kryteriów podmiotowych wskazanych w art. 28j ust. 1 ustawy o CIT. Warunki, które funkcjonowały w roku 2021:
Jak widać, skorzystanie z estońskiego CIT wymagał spełnienia szeregu warunków formalnych, poczynając od odpowiednich limitów przychodów, poprzez wielkość wynagrodzeń, na zawiadomieniu urzędu kończąc. Powyższe ograniczenia sprawiały, że estoński CIT był rozważany jedynie przez spółki w fazie dynamicznego rozwoju.
Bardzo istotnym założeniem, a zarazem ograniczeniem estońskiego CIT była konieczność inwestowania. Wysokość nakładów inwestycyjnych musiała wynosić co najmniej 15% (nie mniej niż 20 tys. zł) wartości początkowej środków trwałych zaliczanych do grupy 3-8 Klasyfikacji (różnego rodzaju maszyny, urządzenia) w dwóch następujących po sobie latach podatkowych. W przypadku realizowania inwestycji „znaczącej dla prowadzonej działalności” nakłady powinny były wzrosnąć o 33% w ujęciu czteroletnim (o co najmniej 50 tys. zł). Brak spełnienia kryterium inwestycyjnego mogło być skompensowane wzrostem wynagrodzeń o co najmniej 20% (ale nie mniej niż 30 tys. zł) w stosunku do takich wydatków w roku poprzedzającym dwuletni okres opodatkowania estońskim CIT.
Rodzaj podatnika | Stawka CIT | Uwagi | Data zapłaty |
Ryczałt – mały podatnik | 15% | Ryczałt od zysków podzielonych (Czyli wypłaconych udziałowcom lub przeznaczonych na pokrycie straty) | do 20. dnia siódmego miesiąca roku podatkowego – zysk do podziału |
Ryczałt inny podatnik niż mały | 25% | ||
Dochód z tytułu zysku netto oraz domiaru zobowiązania podatkowego od tego dochodu | 15% – stawka obniżona to 10%* 25% – stawka obniżona to 20%* | Stawka obniżona, gdy nakłady na cele inwestycyjne wynosiły co najmniej: 1) 50% w każdym dwuletnim okresie, 2) 110% w każdym czteroletnim okresie. Podatek płaci się w chwili rezygnacji z ryczałtu lub utraty prawa do niego – w części, w jakiej te zyski nie były już opodatkowane – tzn. nie były zyskami podzielonymi | do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po ostatnim roku opodatkowania ryczałtem |
W czasie opodatkowania tą formą rozliczenia CIT (co do zasady 4 lata bezpośrednio po sobie następujące) u podatnika mogą wystąpić sytuacje, wskutek których straci prawo do opodatkowania w tej formie, ponieważ nie będzie spełniał powyższych kryteriów. Utrata prawa następuje z końcem roku podatkowego określonego w zależności od przyczyny utraty prawa. Po utracie prawa do opodatkowania estońskim CIT ponowna możliwość wyboru tej formy jest możliwa dopiero po upływie pewnego okresu (3 lat). Ponadto podatnik może sam złożyć rezygnację z rozliczenia tą formą opodatkowania.
Wprowadzenie w Polsce przepisów CITu Estońskiego zostało oderwane od założeń, które obowiązują w Estonii. Polskie przepisy są uwarunkowane szeregiem wymogów formalnych determinujących możliwość skorzystania z tej formy rozliczenia podatku. Wymagają od podatnika znacznego inwestowania zatrzymanych zysków. W rzeczywistości CIT Estoński to nie zmniejszenie czy anulowanie zobowiązania podatkowego, ale jedynie rozłożenie go w czasie.
KUP DOSTĘP – CIT Estoński 2022 – kto może skorzystać? – Nagranie webinaru plus materiały
W przepisach regulujących tą formę opodatkowania znalazły się istotne zmiany. Ustawodawca dostrzegł jej wady oraz niedociągnięcia, dlatego z początkiem 2022 r. w ramach przepisów Polskiego Ładu wprowadził w nim znaczące zmiany.
Od 2022 r. została zniesiona część warunków, które dotychczas ograniczały możliwość stosowania estońskiego CIT-u.
Od nowego roku podmiotami uprawnionymi do stosowania estońskiego CIT są również spółki komandytowe oraz komandytowo-akcyjne oraz proste spółki akcyjne.
Zlikwidowany został też limit przychodów rocznych, który do końca 2021 r. wynosi 100 mln zł rocznie.
Ważną zmianą jest również uchylenie warunku, który zobowiązuje podatników do utrzymywania na określonym poziomie nakładów inwestycyjnych lub wydatków na wynagrodzenia.
Nadal jednak aby przystąpić do systemu estońskiego trzeba spełnić następujące warunki:
Zmienione przepisy Polskiego Ładu wprowadzają uelastycznienie terminów dla podatników przy składaniu tzw. korekty wstępnej, czyli obowiązku uiszczenia podatku od różnic między wynikiem podatkowym a bilansowym dla firm, które decydują przejść z „normalnego” CIT na estoński. Podatnicy będą mieć czas do zapłaty ryczałtu z rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto maksymalnie do 20 dnia siódmego miesiąca roku podatkowego, w którym dokonano tej dyspozycji. Zmiany zakładają, że obowiązek zapłaty tego podatku będzie odłożony w czasie do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po ostatnim roku opodatkowania ryczałtem. Jeśli podatnik zdecyduje się na stosowanie CIT-u Estońskiego dłużej niż 4 lata, zobowiązanie z owego tytułu powinno zasadniczo wygasnąć całkowicie.
Zgodnie z przepisami obowiązującymi do końca roku 2021, jeśli podatnik podjąłby decyzję o rezygnacji ze stosowania estońskiego CIT, jest on zobowiązany do zapłaty podatku od zysków zatrzymanych w okresach, w których był objęty wskazanym reżimem opodatkowania. Zgodnie z nowymi przepisami, opodatkowanie zysków zatrzymanych zostało przesunięte dopiero na moment ich faktycznej dystrybucji, np. wypłaty w formie dywidendy. W związku z powyższym, samo wyjście przez podatnika z opodatkowania estońskim CIT nie będzie rodzić konieczności zapłaty podatku.
Przy wyborze estońskiego CIT-u przez przedsiębiorców realnym stał się brak obowiązku płacenia podatku dochodowego w przypadku reinwestowania generowanych zysków.
CIT estoński może być rozwiązaniem na spodziewany wzrost obciążeń w zakresie składki zdrowotnej.
Głównym założeniem CIT-u Estońskiego, czyli ryczałtu od dochodów, jest to, że do momentu podziału zysku czyli przeznaczenia go do wypłaty w formie dywidendy lub pokrycia straty sprzed okresu opodatkowania estońskim CIT spółka, co do zasady, nie odprowadza podatku dochodowego. Może to poprawić płynność finansową spółki i jej zdolności inwestycyjne, gdyż nie musi na bieżąco dzielić się zyskami z fiskusem. Dopiero w momencie, gdy nastąpi podział zysku lub pokrycie straty sprzed okresu opodatkowania estońskim CIT, spółka jest obowiązana zapłacić podatek.
Istotna zmiana jak została wprowadzona jest obniżenie stawki ryczałtu od dochodów zarówno dla małych podatników, jak i pozostałych.
10% – dla spółek posiadających status „małego podatnika” i spółek rozpoczynających działalność,
20% – dla pozostałych spółek.
Dla porównania:
Klasyczny CIT | CIT Estoński | |||||
CIT Dochód | PIT Dywidenda | Realne opodatkowanie | CIT Dochód | PIT Dywidenda | Realne opodatkowanie | |
Mały podatnik | 9% | 19% | 28% | 10% | 10% | 20% |
Pozostali podatnicy | 19% | 19% | 38% | 20% | 5% | 25% |
W przypadku wypłaty zysku wspólnikom podatek będzie musiał być zapłacony także przez wspólnika, jednakże będzie podlegać pomniejszeniu o:
Należy jednak pamiętać, że mechanizm odliczenia, pozwalający na osiągnięcie takiego poziomu opodatkowania, można zastosować wyłącznie w przypadku „klasycznej” dywidendy, wypłacanej na podstawie uchwały o podziale zysku po zakończeniu roku obrotowego. Jest to o tyle ważne, że CIT Estoński obejmuje także opodatkowanie innych kategorii dochodów m.in. tzw. ukrytych zysków.
Ukrytymi zyskami są świadczenia wykonane przez spółkę na rzecz podmiotów powiązanych, jeśli są one związane z prawem do udziału w zysku. Można do nich zaliczyć np. pożyczkę udzieloną przez spółkę podmiotowi powiązanemu, odsetki i inne koszty związane z pożyczką udzieloną spółce przez podmiot powiązany, nadwyżkę ponad rynkową wartość transakcji (jeśli transakcje z podmiotami powiązanymi są zawierane na warunkach nierynkowych), nieodpłatne świadczenia na rzecz wspólnika (np. udostępnienie samochodu służbowego do celów prywatnych).
Polski Ład – nowe zasady rozliczania samochodów leasingowanych
Cykl webinarów dla Przedsiębiorców:
Termin: 09.12.2021r.
Termin 15.12.2021r.